Fotograferen op de vierkante meter; de kleine natuur vraagt om klein kijken. Het vraagt om verwondering en oprechte aandacht. Er is een hele wereld die normaal gesproken aan ons voorbij gaat. We vinden al onze mensendingen vanzelfsprekend; hoe we eten, hoe we bewegen, hoe we met elkaar communiceren, hoe we de dag doorbrengen en hoe we slapen. Maar het insectenrijk kent compleet andere – voor hen ook weer heel vanzelfsprekende – gewoonten. Slapen doe je in een bloempje of weggedoken in een donker hoekje. Eten doe je door een rietje of met grote kaken. Voortbewegen gaat met vleugeltjes of op zes poten. Het is bevrijdend en relativerend om deze ongelooflijk bijzondere, niet-vanzelfsprekende wereld door de macrolens te bekijken. En daar hoef je niet ver voor te gaan. Eén vierkante meter in de natuur is meer dan voldoende.
Ik zit.
Ik kijk.
Ik zie.
Ik verwonder.
Ik druk af.
Morgen mag ik weer een workshop geven. Dat woordje mág is voor mij essentieel, want het voelt voor mij steeds weer als een cadeautje, dat ik de passie van de macrofotografie mag delen met gelijkgestemden. Ik kijk er dus erg naar uit! In de loop van de jaren merk ik meer en meer waar ik mijn focus in de workshops wil leggen: rust en anders kijken. Fotograferen op de vierkante meter. Dat lukt me niet altijd als ik zelf op pad ga, hoor! Soms ben ik gewoon té onrustig. Dan loop ik met mijn camera elk vlindertje en elk bijtje achterna. Dan struin ik de struiken af naar kriebelbeestjes en vind ik die rust en verwondering niet. Herkenbaar? Het koppie is te vol en met een chaotisch hoofd, krijg ik geen echte focus.

Observerende buitenstaander
De enige remedie voor deze onrust is jezelf dwingen om te gaan zitten en te kijken. Niet meer dan dat. Dat kijken kost soms even tijd, maar het loont eigenlijk altijd. Hoe meer je kijkt, hoe meer je ziet. Daarnaast is de natuur relaxter als je er niet voortdurend als een paparazzi achteraan rent. Daar houden ze niet van. Een beetje kalm observeren vinden ze prima en het valt me altijd op, dat vlindertjes en andere vliegers zich na een tijdje zelfs erg dichtbij durven ophouden. Als observerende buitenstaander wordt je prima getolereerd.

waar beweging is is leven
Iemand schreef onder een foto op mijn Instagram-account dat je door langer te kijken, altijd wel ergens iets ziet bewegen. En dát is precies wat er gebeurt. Want waar beweging is – van de kriebelbeestjes dus hè? Niet van jou… 😉 – is leven en daar begint de verwondering. Als je voorbijsnelt met je camera, zie je die kleine finesses niet. Op de door jouw gekozen vierkante meter barst het van het leven. Ook al zie het niet in eerste instantie. Ben jij een snelle en vluchtige fotograaf? Dan daag ik je bij deze uit om gewoon ergens te gaan zitten en te kijken.

geweldige verstoppers
Insecten zijn geweldige verstoppers. Met hun camouflerende kleuren zie je soms bijna niet zitten! Pas als ze bewegen, trekken ze de aandacht van je ogen. Denk maar eens een groene wants op een groen grasje. Die zie je pas als het licht er een schaduw over laat vallen. Insecten willen niet graag opgemerkt en opgegeten worden door vijanden en hebben camouflage daarom soms tot een kunst verheven. En als ze zich niet kunnen camoufleren, dan weten ze vakkundig aan je aandacht te ontsnappen!
Ken je die kleine blauwe juffertjes die altijd net áchter het takje gaan zitten, waardoor enkel hun grote ogen hun verraden? Dan weet ik zeker dat ik er eentje zag en het volgende moment hebben ze zich verstopt. Net eekhoorntjes, die gaan ook altijd net achter de boom zitten als jij langskomt! Ik verbaas me ook altijd over de snelheid van krekeltjes. Dan weet je zéker dat je hem zag zitten, maar met het knipperen van je ogen is hij weer verdwenen in het struikgewas?

dat is toch zonde?
Misschien denk je wel: ‘als je een hele tuin of een heel park tot je beschikking hebt, is het toch zonde om slechts op één vierkante meter door te brengen? Dan mis je toch veel van wat er nog meer leeft?’ Niets is minder waar. Ik hoop dat ik je door dit blog kan motiveren om die FOMO (Fear Of Missing Out) los te laten. Ja, je ziet wellicht niet álles wat het park of je tuin te bieden heeft. Niet ál die insecten komen even bij jou buurten, maar dat hoeft ook niet. De volgende keer pak je gewoon een andere vierkante meter en komen ze alsnog aan bod.
Ik durf er namelijk heel wat om te verwedden, dat je – juist door te blijven zitten en tijd en aandacht te steken in jouw vierkante meter – véél meer ziet dan dat je de hele tuin afstruint! En dat vind ik ook zo geweldig aan macrofotografie. De kleine natuur en daarmee de verwondering is óveral te vinden. Zelfs op één vierkante meter!
Een paar cijfertjes…
Een paar cijfers om je nog verder te overtuigen:
- Uit een Engelse studie bleek dat er gemiddeld 130 spinnen per m2 zijn.
- Op een vierkante Rotterdams grasland werden 28 plantensoorten en 32 diersoorten waargenomen. Hoeveel vind jij er in jouw tuin?
- Bioloog Luc Hoogenstein heeft sinds het begin van dit jaar al bijna 1000 verschillende soorten planten en dieren in zijn tuin ontdekt!
- Nederland kent ruim 300 soorten zweefvliegen! Welke komen er langs op jouw vierkante meter? Zoek ze op met deze zoekkaart!
- In Nederland komen ook meer dan zestig soorten lieveheersbeestjes voor! Wat een boel! Met deze poster van stichting EIS kun je de meest voorkomende determineren. En anders kun je natuurlijk ook altijd de app Osidentify gebruiken om uit te zoeken wat je voor je lens hebt! In dit blog van een tijdje terug vind je nog meer handige determinatie-apps en websites!
Ik wens je deze zomer (of wanneer je dit blog ook leest) heel veel fotoplezier! Geniet en vertraag. Doe mij en vóóral jezelf een plezier en zoek die vierkante meter een keer op. Ga zitten en laat je verwonderen door de magische wereld van de kleine natuur.
Deel jij jouw ontdekkingen ook met mij? Gebruik dan de hashtag #Arnhemsmeiske en ik lees en kijk zeker met je mee!
En vind jij het leuk om te leren hoe die wonderbaarlijke natuur nog mooier op de foto zet? Kijk dan eens bij mijn workshops en cursussen!
Beste Janneke,
Ik heb met veel plezier deze blog gelezen. Plezier hebben in het delen van kennis en vaardigheden herken ik heel goed. Ik doe dat zelf op het gebied van amateur telescoopbouw, door het geven van workshops en lezingen en het geven van een jaarlijkse cursus ‘Maken van spiegels voor Newtontelescopen’. Ik heb aardig wat hobbies (en aardig wat tijd) en ben enkele maanden geleden ook gestart met macrofotografie. Ik heb daarvoor een Panasonic G9 camera en een 45 mm Panasonic Leica macrolens en een 50 mm Laowa macrolens. Ik plaats regelmatig foto’s op Nederpix om commentaar te krijgen. Daar leer ik een hoop van. Ook dat ik foto’s die daar de toets der kritiek niet kunnen weerstaan soms zelf erg goed geslaagd kan vinden. Ik ken verder geen mensen met deze hobby, dus praat er eigenlijk weinig met mensen over. Misschien handig om eens een workshop te volgen om eens wat face-to-face contact over de hobby te hebben.
Vriendelijke groeten,
Jan.
Hallo Jan,
Mijn reactie komt een beetje later, maar wat leuk om van je te lezen! Fijn dat je – naast al je andere hobby’s – zoveel plezier beleeft aan de macrofotografie. Voor mij is het echt het ultieme uit-mijn-hoofd gaan… En in een hele andere wereld stappen. Dat gevoel zul jij vast ook hebben met de telescopen die je maakt en waar je door naar het heelal kijkt. 🙂
En dat gevoel dat anderen een foto heel anders beoordelen dan jijzelf doet, is herkenbaar, hoor! Ik denk dat veel fotografen dat zullen herkennen. De tijd, aandacht en liefde die jij in een foto steekt – en waardoor je foto meer waard wordt – is niet altijd door anderen terug te zien in een foto. Zij zien het beeld en het onderwerp voor de eerste keer en hebben niet jouw beleving erbij. Geeft niets, hè? Gewoon lekker genieten van al het moois dat je door de macrolens tegenkomt!
Ik wens je nog een mooie fotogenieke nazomer!
Groetjes
Janneke