Natuurblog: The Exclusion Zone (deel 1)

Ik ben op de meest onwerkelijke plek die ik kan bedenken. In de verre, verre, vérre omstreken woont niemand. Huizen zijn verlaten, scholen staan leeg en bomen groeien door daken. Alles is vervallen en kapot. Het enige dat hier nog leeft, is de natuur (in volle overgave zelfs) en de herinnering aan een tijd die allang vervlogen is.

Vogeltjes fluiten hun mooiste liedje. Bijen, wespen en hommeltjes zoemen om het hardst. In het hoge platgevallen gras, duiken hagedisjes ritselend weg. Zo stil en doods als ik had gedacht dat het zou zijn, zoveel leven is er nog in het verlaten gebied na de kernramp in Tsjernobyl. Ik zet voorzichtig nog een paar stappen. Behoedzaam lopen is geen overbodige luxe hier. Je weet nooit waar je in het hoge gras plotseling je voeten op zet; roestige grote spijkers, pannen, glasscherven…

The exclusion zone

Ik sta midden in ‘the exclusion zone’, in het Polesski Radio-ecologisch Reservaat in het zuiden van Wit-Rusland. In de meeste reservaten wordt de natuur beschermd tegen de mens. Maar in dit ‘reservaat’ is iets anders aan de hand. Dit reservaat bestaat júist om de mens te beschermen.

In tegenstelling tot de evacuatie-zone in Oekraïne, heeft Wit-Rusland deze zogenaamde ‘exclusion zone’ pas sinds enkele maanden onder toezicht vrijgegeven voor toeristen. En samen met nog een paar andere natuur- en fotoliefhebbers mocht ik als één van de eerste Nederlandse toeristen hier drie dagen rondlopen en fotograferen.

We bezoeken verschillende dorpjes in het gebied. In elk dorpje hebben we ongeveer drie uur de tijd. Drie uur om rond te lopen in een plaatsje waar drieëndertig jaar geleden het leven van de inwoners in één klap voorgoed veranderde. Een letterlijke klap welteverstaan, want in de nacht van 26 april 1986 ontplofte één van de reactoren van de kerncentrale in Tsjernobyl. Deze ontploffing heeft tot op de dag van vandaag (en nog héél veel eeuwen na vandaag) schade aangericht. Radioactieve stoffen kwamen door de explosie massaal vrij en werden hoog in de lucht de hele wereld overgeblazen. Oekraïne en Wit-Rusland werden hierdoor verreweg het zwaarst getroffen. Het was zelfs zo ernstig, dat werd besloten om grote gebieden in hun land voor altijd te evacueren. Hier zullen nooit meer mensen kunnen en mogen wonen.

En terwijl ik  rondloop en kijk en fotografeer en verwonder, bekruipt me vaak een weemoedig gevoel. Daar waar ik op zoek ben naar mooie treffende plaatjes van een wereld na een kernramp, leefden voorheen mensen. In de verlaten kolchoses (grote collectieve boerderijen) werkten men vroeger. In de huisjes, die nu kaal en geplunderd in het landschap zijn achtergebleven, hadden mensen lief en droomden ze over een mooie toekomst voor hunzelf en hun kinderen.

Ik ben ongelooflijk dankbaar dat ik dit gebied met eigen ogen heb mogen aanschouwen. In een volgend blog schrijf ik graag meer over de dingen die ik heb gezien en die me hebben verwonderd. Deze ervaring valt niet in één blog te vangen. Het is ongelooflijk indrukwekkend om te zien wat er gebeurt met de natuur als er zoveel jaar geen mensenbemoeienis is. Meer hierover dus in een volgend blog.

Foto-tip:

Fotograferen in een urbex-omgeving (urbex staat voor urban exploring) is nog een hele kunst. Omdat ik normaal gesproken vooral van de macro- en dierenfotografie ben, was ik in Wit-Rusland behoorlijk buiten mijn comfortzone. Eén van de dingen die ik heb geleerd (en die ook erg aansluiten bij mijn interesse in de ‘kleine dingen’): neem de tijd om goed rond te kijken op locatie. Geef je ogen de kost en ga op zoek naar details; een omgevallen kopje, een handgeschreven ansichtkaart, een jas aan de kapstok.

Omdat het vaak wat donkerder is ín de urbexlocaties, is een statief en/of een lichtgevoelige lens essentieel. Ik heb mijn tripod de laatste dag in de hotelkamer gelaten, omdat ik merkte dat ik daar niet het type voor ben en omdat ik de kilo’s op mijn rug aardig begon te voelen… Ik vind het teveel gedoe, máár ik geloof zeker in de meerwaarde ervan voor de wat geduldigere fotograaf. Ik kon aardig uit de voeten met mijn monopod, die tevens handig dienst deed als wandelstok.

Wil je meer weten over deze bijzondere reis en mijn ervaringen? Mail me dan even persoonlijk op info@arnhemsmeiske.nl of reageer hieronder.

Dit blog is al eerder gepubliceerd op de inspirerende website www.boeksz.com, waar ik af en toe mag bloggen over mijn verwondering voor de natuur en fotografie.