Hou je tijdens het fotograferen weleens rekening met het maken van een mooie compositie? Zet je weleens een paar passen opzij, omdat het onderwerp dan beter tot zijn recht komt? En welke compositieregels ken je eigenlijk? Een goede compositie kan een foto maken en een slechte compositie kan een technisch goede foto zelfs breken. In dit blog pluis ik het onderwerp compositie nog wat dieper uit en laat ik jullie kennismaken met mijn favoriete compositieregel! (jaja, je kunt er maar een hebben… 😉)

Wat is compositie eigenlijk precies?

Een goede foto maken (en dus niet zomaar een kiekje) betekent dat je na hebt gedacht over welke instellingen je kiest en dit doet op basis van je voorkennis over fotografie. Je weet iets over belichting en scherpstellen en misschien heb je je zelfs wel wat meer verdiept in je onderwerp. Als je goed voorbereid bent, is de kans groot dat je een technisch goede foto kunt neerzetten. Super! Niets mis mee zou je denken toch? Maar als je niet nadenkt over compositie, mis je een wereld aan mogelijkheden en kansen. Met een juiste compositie kun je je foto’s absoluut naar een hoger niveau brengen.

Maar wat is compositie nou precies? Een kleine zoektocht op Google levert de volgende definitie op:

‘compositie is het ordenen van beeldelementen volgens een vooraf bepaalde strategie’.

In mijn eigen woorden is compositie: het creëren van een beetje orde in de chaos.

Chaos

Stel je even voor: je loopt in een prachtig park en de struiken staan in bloei en de bloemetjes verspreiden een heerlijke geur. Dan fladdert er ineens iets voorbij. Het is een vlindertje. Ze fladdert van bloem naar bloem. Je pakt je camera en maakt een foto wanneer ze nét even stilzit om wat nectar te drinken. Wat een heerlijk moment en wat mooi dat juist nú dit vlindertje voorbij komt.

Vlindertjes zijn snel en onvoorspelbaar. De kans is dus erg groot dat je weinig tijd hebt gehad om alle instellingen goed te zetten op je camera, laat staan om rustig na te denken over een mooie compositie. Maar het is supertof dat de vlinder er redelijk scherp opstaat, toch? Voor jou heeft deze foto waarde, omdat je erbij was en omdat het moment indruk op je maakte. Als jij naar de foto kijkt zie je dat prachtige vlindertje en ervaar je weer even die mooie wandeling in het park!

Herkenbaar?

Als je de foto later aan anderen laat zien, gebeurt er echter iets verrassends. Want… de kans is groot dat zij lang niet zo enthousiast zijn als jij. Wat zij namelijk zien als ze naar jouw foto kijken, is een struik met bloemetjes en ohja, ook nog ergens een vlinder… Met een beetje pech zien zij enkel chaos.

Hoe kun je het wow-gevoel dat je zelf had tijdens het maken van de foto dan het beste overbrengen op anderen? Hier zijn we eindelijk bij de kern van dit blog! (hèhè… ja, ik weet het. 😉 Ik heb altijd wat moeite om tot de kern te komen…) Het kiezen van een juiste compositie gaat hierin een enorm verschil maken! Compositie zorgt ervoor dat het oog van de kijker automatisch geleid wordt naar het onderwerp, niet wordt afgeleid door storende beeldelementen én dat de foto prettig en/of interessant is om naar te kijken.

Mijn favoriete compositieregel!

In mijn basiscursus en tijdens mijn workshops leer ik cursisten negen compositieregels aan. Er zijn er uiteraard meer en dan heb ik het nog niet eens over de vele varianten die er te bedenken zijn!

De regel van derden is de bekendste compositieregel onder de fotografen (als je daar meer over wil weten, lees dan gerust nog even mijn eerdere blog hierover). Ik pas hem bewust en onbewust eigenlijk altijd toe. Ze is namelijk ondersteunend aan mijn favoriete compositieregel: de regel van de lege ruimte.

Ik kan nogal chaotisch zijn en zoek misschien daarom altijd naar rust in mijn foto’s. De regel van de lege ruimte is de ultieme manier om rust te creëren in een foto. Het zorgt ervoor dat de kijker meteen weet waar de aandacht naar uit moet gaan. Het onderwerp staat prominent in the picture en er is weinig afleiding. Bij de regel van de lege ruimte – ik heb het ook vaak over kijk- en beweegruimte – plaats je het onderwerp een beetje uit het midden. Hierbij zorg je voor ruimte in de foto in de richting waar het onderwerp naartoe kijkt of naartoe beweegt. Dit maakt dat de foto niet beklemmend en ongemakkelijk overkomt. Want niemand wordt graag ingeperkt door kaders en grenzen, toch? Stel je voor dat je naar een foto kijkt, waarbij een vogel met zijn snavel tegen de rand van de foto aangeplakt zit. Dat voelt niet fijn.

Terug naar het vlindertje in het park. Stel dat we de foto van dit vlindertje wel het wow-gevoel mee willen geven, dan kunnen we met de volgende tips al veel verschil maken:

• Zet je diafragma lekker open (laag f-getal). Zo creëer je een zachtere achtergrond en komt de vlinder al een beetje los van de struiken.
• Zoom in en zorg dat de vlinder duidelijk in beeld komt. Het moet geen zoekplaatje worden! Als je niet (ver) kunt zoomen, probeer dan voorzichtig dichterbij te komen. Zorg ervoor dat je schaduw het vlindertje niet overvalt, anders is ze zo weg!
• Ga door je knieën en probeer op ooghoogte te fotograferen. Hierdoor vermijd je al veel ruis door een onrustige achtergrond (struikgewas). Zo creëer je rust en komt het onderwerp meer binnen bij de kijker. Uiteraard altijd scherpstellen op de oogjes!
• Welke kant kijkt het vlindertje op? Zorg dat er aan die kant ruimte in de foto is -> regel van de lege ruimte. De kijker kan zich dan voorstellen dat het vlindertje op haar gemak is en alle ruimte heeft om weg te vliegen als ze daar klaar voor is!

Probeer bovenstaande tips eens uit de volgende keer dat je in het park loopt met je camera. Een paar kleine aanpassingen kunnen een foto al zoveel meer kracht geven.