Over muizenstaartjes, rodekool en duivelseieren

Paddenstoelen op het menu

Ik draai mijn auto de parkeerplaats van landgoed Warnsborn op en zie dat de groep van vanochtend al bijna compleet is. Vorige week ben ik bij de IVN begonnen met het geven van een vervolgcursus natuurfotografie. Een cursus waarbij we drie lesavonden combineren met twee praktijkochtenden. Ik geniet ontzettend van lesgeven en inspireren en ik heb echt zin in deze eerste excursie. De groep is enthousiast en gezellig, het weer zit mee en het bos puilt uit van de paddenstoelen. Wat een heerlijk begin van het weekend!

Een uurtje later zijn we slechts een paar meter van de parkeerplaats verwijderd geraakt. Een stevige wandeling zit er vandaag niet in en is ook nergens voor nodig. Op het menu van vandaag staan namelijk paddenstoelen! Op het foto-menu weliswaar, want we laten ze netjes staan waar ze staan. Als je paddenstoelen fotografeert, hoef je vaak niet ver het bos in. Ze zijn op dit moment overal te vinden en dus is er genoeg gelegenheid voor iedereen om een eigen exemplaar op te zoeken en aan de slag te gaan. Her en der verspreid staan fototassen en liggen of zitten mensen op de grond met een camera voor zich. Wat een rust en wat kan ik hiervan genieten!         

“Janneke, kun je even met me meekijken?”

Ik kijk op en zie in de verte iemand zijn hand omhoog steken. Even later zie ik ook de persoon die bij die hand hoort. Verscholen en op zijn knieën zit hij tussen de herfstbladeren in het bos. Zijn camera op een statiefje voor hem en de lens gericht op een dode boomstam. Ongetwijfeld ligt de focus op een klein paddenstoeltje (of meer dan één). Behoedzaam en zo voorzichtig mogelijk loop ik zijn kant op. Ik stap over omgevallen bomen, buk voor laaghangende takken en ontwijk zo goed mogelijk de paddenstoelen die ineens overal lijken op te poppen.

Als ik bij hem ben, zie ik dat hij zijn camera gericht heeft op een rodekoolzwammetje. Deze zwam wordt ook wel amethistzwam genoemd; een paddenstoel met een diep-paarsrode kleur. Prachtig en goed gecamoufleerd tussen alle herfstkleuren. Ik heb hem helaas niet op de foto, dus je zult moeten googlen! 😉 Het lukt hem niet om de paddenstoel mooi los te laten komen van de achtergrond. Door alle blaadjes in de voor- en achtergrond wordt het geheel wat onrustig. “Eigenlijk zou ik een macro-lens moeten hebben…”. Tja, ik kan niet ontkennen dat een macrolens en paddenstoelen een geweldige combinatie is. Gelukkig kom je met een goede tele(zoom)lens ook al een heel eind! Ik adviseer hem om flink in te zoomen en te proberen zo dicht mogelijk bij de paddenstoel te komen. En dan ineens… ontstaat er een prachtig beeld op zijn schermpje. Een rodekoolzwam waarbij de lamellen mooi scherp in beeld komen en waarvan de achtergrond mooi zacht is. Deze cursist kan weer even vooruit!

“Janneke, een muizenstaartje!”

Ik kan een glimlach niet onderdrukken. Wat is het toch heerlijk om met de mensen van IVN Arnhem op pad te zijn. Het enthousiasme spat ervan af en ik leer elke keer weer bij. Ik had namelijk nog nooit van een muizenstaartje of een rodekoolzwam gehoord. Ook niet van een nestzwammetje, een kluifzwam of een duivelsei trouwens. Ik weet zeker dat ik op het gebied van paddenstoelen nooit uitgeleerd raak. Het is een wereld op zich en ik verval regelmatig van de ene in de andere verbazing. Heb je weleens gezien hoe knalgeel het kleverig koraalzwammetje is en hoe klein het geweizwammetje is? Als ik een kijkje ga nemen bij de muizenstaartzwam, begrijp ik waar de naam vandaan komt! Het muizenstaartje is een zwammetje dat op dennenappels groeit. Als een soort eigenwijs staartje steekt hij boven het dennenappeltje uit. Soms zitten ze alleen en soms met meerdere bij elkaar. Je moet wel heel goed kijken, want ze zijn erg fijn en klein.

Wood wide web

Wist je dat de paddenstoel zoals wij hem zien en graag op de foto zetten, slechts een stukje van de hele zwam is? Het is het vruchtlichaam van de zwam. Dit vruchtlichaam vormt de sporen, beschermt ze en verspreidt ze als ze rijp zijn. Wat er onder de grond gebeurt is minstens zo interessant. Er groeit een enorm netwerk van schimmeldraden onder onze voeten; het zogenaamde ‘wood wide web’. Dit enorme netwerk zorgt ervoor dat bomen en planten onderling kunnen communiceren, echte netwerkers dus. Daarnaast speelt dit netwerk ook voor vuilnisman (ze ruimen biologisch afval op) en kok (ze zetten dit afval om in voedsel voor de planten en bomen). Dit schimmeldradennetwerk (ook wel mycelium genoemd) is erg kwetsbaar en ligt dicht onder het bladerdek. Wees er als natuurfotograaf dus altijd bewust van dat je voorzichtig omgaat met de omgeving van een paddenstoel bij het maken van die perfecte foto.

Als we een uur of twee bezig zijn geweest, ronden we af. Ik heb prachtige beelden op de schermpjes zien verschijnen en ben héél erg benieuwd naar de inzendingen voor de volgende les. De cursisten hebben de opdracht gekregen om hun allermooiste foto naar mij door te sturen met een onderbouwing van hun keuze. En dat betekent kritisch en analytisch kijken naar je eigen foto’s. Ik ben me heel goed bewust van de grote uitdaging waar ik hen voor stel. Want als ík slechts één foto aan dit blog mocht toevoegen, zou de selectie mij ook heel zwaar vallen!

Foto-tips:

• Heb je geen macrolens en wil je toch mooie close-ups maken met een zachte achtergrond, zorg dan voor rust en ruimte achter je paddenstoel en zoom lekker in. Door in te zoomen en zo dicht mogelijk scherp te stellen, zorg je ervoor dat de achtergrond minder detaillering krijgt en daardoor rustiger in de foto aanwezig is.

• En misschien een voor de hand liggende tip, maar wel een heel belangrijke: neem je tijd! Neem je tijd om rust te vinden in het bos. Neem je tijd voor het zoeken naar mooie paddenstoelen. Neem je tijd voor het vinden van een paddenstoel die een beetje vrij staat. Neem je tijd voor het bepalen van een goede compositie en invalshoek. Je kunt later altijd nog een stukje bijsnijden, maar als je de paddenstoel te krap tegen de rand van de foto aan plaatst, dan kun je daar achteraf geen extra ruimte meer creëren (of je moet heel handig met photoshop zijn natuurlijk. 😉)

Wil je nog meer foto-tips? Lees dan zeker ook mijn andere blogs! En vind je het leuk om een keer mee te gaan met één van mijn workshops? Kijk dan even hier voor een overzicht van alle workshops en cursussen.